Endometrioza to schorzenie definiowane jako występowanie tkanki o budowie zbliżonej do błony śluzowej trzonu macicy (endometrium) w lokalizacji innej niż jama macicy z towarzyszeniem odczynu przypominającego stan zapalny. Szacuje się, że choroba ta dotyka ok. 10 proc. populacji kobiet w wieku rozrodczym. Ogniska endometriozy mogą być umiejscowione w typowych i nietypowych lokalizacjach – do najbardziej powszechnych obszarów występowania schorzenia należy jednak miednica mniejsza. 

Endometrioza jest chorobą niejednorodną i wystepującą w trzech fenotypach:

• powierzchniowych ogniskach endometrialnych otrzewnej
• torbieli endometrialnych jajnika/jajników,
• endometriozy głębokiej.

W rzadkich przypadkach endometrioza może znajdować się w narządach odległych tj. w wątrobie, płucach, mózgu i innych lokalizacjach. Szczególną postacią endometriozy jest adenomioza, gdzie zmiany lokalizują się w samym mięśniu macicy. 

Endometrioza jest chorobą estregenozależną, co oznacza, iż endometryczne tkanki, podobnie jak endometrium, pozostają pod wpływem zmian stężenia estrogenów i proesteronu, cechując się cyklicznymi krwawieniami w miejscu występowania. Sytuacja ta prowadzi do lokalnej mobilizacji układu odpornościowego i wytworzenia przewlekłego stanu zapalnego, a w konsekwencji do dolegliwości bólowych i problemów związanych z płodnością. Istnieje jednak grupa kobiet, która pomimo rozpoznania endometriozy, nie zgłaszają żadnych dolegliwości. 

Najczęściej zaawansowanie endometriozy ocenia się na podstawie zmodyfikowanej klasyfikacji Amerykańskiego Towarzystwa Medycyny Rozrodu, która wyróżnia cztery stopnie zaawansowania schorzenia na podstawie wielkości ognisk, lokalizacji i nasilenia zmian oraz obecności zrostów. 

Poprzez swój przewlekły charakter endometrioza negatywnie wpływa zarówno na stan emocjonalny chorych, jak i ich jakość życia, funkcjonowanie w rodzinie czy w środowisku pracy. Ponieważ patogeneza endometriozy nie została w pełni wyjaśniona, choroba nie ma leczenia przyczynowego. W ostatnich latach podnoszona jest rola właściwej diety, zarówno w kontekście wpływu na występowanie endometriozy jak i formy terapii wspomagającej leczenie. Opcje terapeutyczne oferowane pacjentkom tj. Leczenie przeciwbólowe, hormonalne i chirurgiczne w każdej sytuacji powinny być dostosowane do indywidualnej oceny stanu zdrowia pacjentki, natężenia objawów, codziennego funkcjonowania, preferencji pacjentki oraz powinny uwzględniać plany zajścia w ciążę. 

Do najczęściej występujących objawów endometriozy zaliczamy:

• bolesne i obfite miesiączki,
• dolegliwości bólowe – zlokalizowane głównie w podbrzuszu i okolicy krzyżowej,
• pogorszenie jakości życia seksualnego – bolesne stosunki,
• zmęczenie,
• depresja i rozdrażnienie,
• zaburzenia ze strony układu pokarmowego i moczowego (bolesne defekacje, biegunki, wzdęcia, zaparcia, parcie na mocz/częstomocz)
• ból o charakterze rwy kulszowej.

Z kolei do czynników zwiększających ryzyko wystąpienia endometriozy zaliczamy:

• niskie BMI
• dodatni wywiad rodzinny
• wysokie BMI z towarzyszącą niepłodnością. 

Na podstawie informacji uzyskanych od pacjentki należy ustalić także, czy pacjentka doświadcza problemu z zajściem w ciążę, przebyła poronienia lub niepowodzenia położnicze. Są to również czynniki częściej towarzyszące endometriozie 

– wskazuje dr n. med. Piotr Magnowski specjalista w dziedzinie położnictwa i ginekologii, ginekologii onkologicznej oraz genetyki klinicznej. 

Dr n. Med. Piotr Magnowski – specjalista w dziedzinie ginekologii i położnictwa, ginekologii onkologicznej i genetyki klinicznej

Gabinety lekarskie:
Tarnowo Podgórne – ul. Niklewicza 1
Luboń – ul. Wschodnia 26a

Informacje zawarte na blogu mają charakter informacyjny i nie stanowią porady medycznej oraz nie powinny zastępować konsultacji z lekarzem lub dietetykiem.

Źródło: Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników