Niepowodzenia rozrodu stanowią poważny problem medyczny, społeczny i demograficzny. Powszechnie stosowana definicja, sformułowana przez Światową Organizację Zdrowia, opisuje niepłodność jako niemożność uzyskania ciąży przez okres 12. miesięcy, mimo regularnych stosunków płciowych (2–4 razy w tygodniu), bez stosowania metod antykoncepcyjnych. Według szacunków problem dotyczy obecnie ok. 10–16% osób w wieku rozrodczym. W Polsce boryka się z nim około miliona par, z czego większość nie pozostaje pod opieką specjalistycznych ośrodków zajmujących się kompleksową diagnostyką i leczeniem zaburzeń płodności.

Niepłodność jako zjawisko — ze względu na swoją skalę i konsekwencje społeczne — ma znaczenie nie tylko w odniesieniu do zdrowia i emocjonalnego obciążenia starających się o ciążę partnerów. Stanowi również istotny czynnik wpływający na stan demograficzny i wskaźniki makroekonomiczne kraju, pośrednio więc i na dobrobyt całego społeczeństwa.

Niestety, podstawowym źródłem informacji dla wielu pacjentów na temat problemu niepłodności pozostaje Internet, w tym portale informacyjne, fora oraz blogi. Niepłodne pary szukają także pomocy w stowarzyszeniach pacjentów oraz grupach wsparcia. Wydaje się, że mimo rosnącej świadomości społecznej, poziom merytorycznej wiedzy o przyczynach, diagnostyce i leczeniu zaburzeń płodności jest nadal niewystarczający. Taka sytuacja, w połączeniu z przekazem medialnym, kreuje u pacjentów z jednej strony wyobrażenie o błyskawicznym postępie we wszystkich dziedzinach medycyny, z drugiej zaś — oczekiwanie szybkich efektów terapii, pozostające w sprzeczności z ograniczeniami fizjologii człowieka i możliwościami technologicznymi. Jednocześnie brakuje zorganizowanych działań mających na celu profilaktykę płodności oraz edukację społeczeństwa w zakresie racjonalnego planowania decyzji prokreacyjnych.

Z uwagi na rozwój medycyny rozrodu w Polsce, szybki wzrost liczby nowych ośrodków leczenia niepłodności, a także zaangażowanie w proces diagnostyczny i terapeutyczny różnych grup specjalistów (między innymi z dziedziny endokrynologii, genetyki, psychologii), wydaje się konieczny w celu wypracowania spójnych zasad postępowania z parami doświadczającymi trudności w poczęciu potomstwa.

Szczególną rolę w diagnozowaniu przyczyn niepłodności przypisuje się specjalistom z dziedziny genetyki klinicznej. W przypadku niepłodności badania genetyczne są bowiem niezbędną częścią postępowania diagnostycznego, ponieważ u co najmniej 30% niepłodnych par przyczyną niepłodności jest czynnik genetyczny. Badania genetyczne mają na celu nie tylko ustalenie przyczyny niepłodności, ale także stwierdzenie, czy przyczyną braku ciąży nie są zmiany materiału genetycznego u jednego lub obojga partnerów, które mogą prowadzić do ciężkich chorób genetycznych u dziecka.

Okres bezskutecznych starań o ciążę, po którym para powinna skorzystać ze specjalistycznej konsultacji, zależy od wieku kobiety, przebiegu jej cykli, przebytych operacji w obrębie miednicy, wielkości rezerwy jajnikowej oraz planów prokreacyjnych partnerów. U pacjentek młodych (poniżej 35. roku życia) bez obciążeń w wywiadzie, rozpoczęcie diagnostyki w kierunku niepłodności wskazane jest po roku regularnego współżycia, u kobiet po 35. roku życia — po 6. miesiącach, zaś u pacjentek po 40. roku życia — jeszcze wcześniej, nawet bezpośrednio po zadeklarowaniu planów prokreacyjnych. Wszelkie nieprawidłowości w badaniu podmiotowym lub przedmiotowym kobiety lub mężczyzny, niezależnie od wieku pacjentów, usprawiedliwiają wcześniejsze rozpoczęcie diagnostyki niepłodności.

Należy stwierdzić, że diagnostyka i leczenie niepłodności wymaga holistycznego podejścia do problemu. Ze względu na stres, jaki dotyka niepłodną parę w okresie oczekiwania na dziecko, należy rozważyć konsultację psychologiczną. Istotne jest również zalecenie zdrowego trybu życia obojgu partnerom, a w szczególności wyeliminowanie szkodliwych czynników (tj. niewłaściwej diety, używek, tytoniu i alkoholu). Jednocześnie należy pamiętać, że postępowanie z niepłodną parą obejmuje działania ukierunkowane na osiągnięcie jednoznacznie określonego celu. Głównym zadaniem zespołu medycznego jest doprowadzenie do uzyskania prawidłowej ciąży i urodzenia zdrowego dziecka.

Zapraszamy do skorzystania z konsultacji medycznej specjalisty w dziedzinie ginekologii onkologicznej, położnictwa i ginekologii oraz genetyki klinicznej. Dr n. med. Piotr Magnowski przyjmuje w gabinecie lekarskim w miejscowości Luboń oraz Tarnowo Podgórne. Należy umówić się na wizytę pod numerem 606-340-593.   

Informacje zawarte na blogu mają charakter informacyjny i nie stanowią porady medycznej oraz nie powinny zastępować konsultacji z lekarzem lub dietetykiem.

Źródło: Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników